Lees hier mijn nieuwsbrieven en artikelen met waardevolle tips en adviezen.      

Kunnen we het gebruik van plastic verpakking zien als een vloek of een zegen. In de media komen we regelmatig artikelen tegen over het gebruik van plastic verpakking bij de verkoop van vooral groenten en fruit in de supermarkt. Zo wordt momenteel 60% van het fruit en 76% van de groente verpakt verkocht. De tendens tegenwoordig is vaak dat het gebruik van plastic slecht zou zijn voor het milieu. Wat dat betreft heeft plastic niet zo’n goed imago en zou het gebruik ervan moeten worden teruggebracht. We zouden dus meer producten los of in papieren verpakking moeten kopen. Echter bij groenten en fruit is plastic verpakking vaak geen luxe, maar noodzaak. Vooral de voedselveiligheid speelt bij de gesneden varianten een belangrijke rol. Om een goed oordeel te kunnen geven over het gebruik van verpakkingen in het algemeen en plastic verpakkingen van groenten en fruit in het bijzonder is het belangrijk om alle voor- en nadelen goed tegen elkaar af te wegen.

Waarom verpakken we groente en fruit?

De redenen waarom we deze producten verpakken zijn uiteenlopend en hebben veelal betrekking op productkwaliteit en logistieke aspecten. De belangrijkste 10 redenen voor het verpakken van groenten en fruit worden hieronder nader toegelicht.

1. Houdbaarheid.

Door het verpakken van deze producten wordt de houdbaarheid verlengd. Door minder of geen contact van het product met zuurstof wordt de bacteriegroei minder en zal er niet snel rotting of verzuring optreden. Doordat er minder verdamping optreed wordt het product minder snel slap en kan de houdbaarheid soms wel met 10 tot 14 dagen worden verlengd. Een langere houdbaarheid heeft ook direct invloed op de mogelijkheden van export, namelijk hoe langer de houdbaarheid is hoe verder het vervoerd kan worden. Zodat ook de verre consument nog een vers product kan consumeren.

Niemand wil producten eten waar iedereen al met z’n handen aan heeft gezeten. Bij de verwerkende en verpakkende bedrijven wordt met strakke hygiëneprotocollen gewerkt. Maar in het schap bij de supermarkt gaan sommige producten meerdere malen van hand tot hand, voordat het in de boodschappentas beland. Niemand wil natuurlijk dat andere met ‘vuile’ handen aan de door jouw gekochte producten heeft gezeten, vooral als deze rauw en vaak ook ongewassen worden geconsumeerd.

3. Beschadiging.

Veel producten die zonder verpakking worden verkocht zijn gevoeliger voor beschadigingen. Hierbij kunnen we denken aan steenfruit, bessen, aardbeien en sla. Vooral het zachtfruit is erg gevoelig voor beschadigingen. Het komt maar al te vaak voor dat de consument de rijpheid van fruit nog even willen controleren door in het product te knijpen. Dit levert direct een beschadiging met een verminderde houdbaarheid op. Het zorgt ook weer voor een minder goede verkoopbaarheid en zal tot gevolg hebben dat een deel van het product niet wordt verkocht,  maar verspild.

4. Handling. 

Producten die zijn verpakt zijn eenvoudiger in de handling. Dit geldt vooral voor het afrekenen bij de kassa. Verpakte producten zijn bij de kassa door de aanwezigheid van de barcode snel te scannen. Hierdoor gaat het afrekenproces een stuk sneller. Je moet er niet aan denken dat ieder los verkocht product door de kassière moet worden gewogen en het product handmatig moet worden ingevoerd in de kassa.

5. Presentatie.

Door het gebruik van verpakking kan er met de consument worden gecommuniceerd. De tekst op de verpakking kan duidelijk aangeven om welk product het gaat, het gewicht, versheid en herkomst. Het kunnen vermelden van de herkomst is van belang als de consument waarde hecht aan lokaal geproduceerde producten. Bij veel groente en fruit wordt de versheid aangegeven met een datumcode. Dit geeft de datum aan van verpakken of ontvangst bij de supermarkt. Op veel andere producten kan met een code de uiterlijke houdbaarheid of gebruiksdatum worden vermeld.

6. Onderscheid.

Door de verpakking en de daarop vermelde productgegevens kan er binnen een bepaald product een goed onderscheid worden gemaakt tussen (private)labels, productiewijze (biologisch of gangbaar), ras of soortverschillen. Dit voorkomt vooral in de supermarkt bij de kassa veel verwarring of onduidelijkheid. Om de aardappel als voorbeeld te noemen; de meeste supermarktmedewerkers kunnen geen onderscheid tussen de aardappelrassen herkennen.

7. Verspilling.

Een belangrijk actueel thema is tegenwoordig de voedselverspilling. Vooral de redenen die beschreven zijn bij houdbaarheid, hygiëne en beschadiging kunnen een oorzaak zijn van een deel van de voedselverspilling. Immers kwalitatief mindere producten worden niet meer verkocht en verdwijnen uit de keten voor de menselijke consumptie.

8. Gemak.

De trend van consumenten gaat steeds meer richting gemak. Gesneden fruit in portiesverpakking in het snacksegment kan alleen maar in plastic worden verpakt. Ook de maaltijdpakketten kunnen uiteraard alleen maar verpakt worden verkocht. Al bestaat de verpakking van deze maaltijdpakketten wel vaak uit een combinatie van een kartonnen schaal met plastic folie. Ook het toenemende aantal zelfscankassa’s vraagt om een passende verpakkingsvorm en vaak is daar plastic nog steeds het beste verpakkingsmateriaal voor.  

9. Milieu.

Het verspillen van voedsel heeft ook een directe impact op het milieu. We kunnen stellen dat de producten die niet geconsumeerd worden eigenlijk voor niks geteeld of geproduceerd zijn. De energie, het water, de meststoffen en de gewasbeschermingsmiddelen die bij de productie zijn gebruikt als verloren kunnen worden beschouwd met dus een onnodige impact op het milieu. Dit geldt tevens ook voor de arbeid, transport, koeling, verpakking. Deze verspillingen zijn dus deels te voorkomen door het product te verpakken. Het verpakken in plastic, papier, karton of glas heeft echter ook een impact op het milieu. Denk hierbij aan grondstoffen, energie en transport. Om de impact zo klein mogelijk te houden is het belangrijk om hierin een goede afweging te maken.

10. Juridisch.

We zouden het niet direct verwachten, maar verpakking heeft ook te maken met juridische aspecten. In deze gevallen gaat het dan vooral om de opdruk op de verpakking. De inhoud van de opdruk vertelt ons iets over de kwaliteit en samenstelling van het product. Denk hierbij aan de houdbaarheid en het bevatten van allergenen. Indien essentiële informatie niet kan worden weergegeven kan het in geval van gezondheidsschade ingewikkelde juridische consequenties tot gevolg hebben voor producten en/of consument. Ook de opdruk heeft een functie in de traceerbaarheid van het product. In geval van mogelijke gezondheidsschade moet de herkomst van het product snel in kaart kunnen worden gebracht om zo de oorzaak aan te kunnen pakken en verdere uitbreiding van het probleem te voorkomen. Een goede traceerbaarheid is uiteraard ook van belang bij de herkenning van het product in de keten. Zo is het voor een afnemer belangrijk dat er ook geleverd wordt wat er is gekocht. Het weergeven van de versheid van het product middels een datumcode is hierin een belangrijke indicatie. Een ouder product is minder goed verkoopbaar of heeft vaak een lagere waarde. Een goede verpakking met juiste vermeldingen kan in geval van onenigheden over de levering en/of kwaliteit uitsluitsel geven en dienen als bewijs. Uiteraard moet je het nooit zover laten komen. Het juridische aspect mag natuurlijk nooit het enige argument zijn om producten te verpakken.

Wat wordt de toekomst van het verpakken?

In de toekomst zullen we steeds meer producten tegen komen die niet verpakt in het schap liggen of zijn verpakt met een minder milieu belastend materiaal. We kunnen dan denken aan karton, papier, plasticband of in sommige gevallen het product laseren. Echter bij laseren is het wel belangrijk dat de schil van het product zich over een langere tijd stabiel houdt. Ook is de trend van biologisch afbreekbaar plastic al gaande. Dit soort verpakkingsmaterialen hebben nog wel het nadeel dat het ondanks de biologische afbreekbaarheid niet goed gecomposteerd kan worden. Het duurt namelijk langer dan 6 maanden voordat het product volledig is afgebroken. Echter voor de productie van compost moet het binnen 10 weken volledig zijn gecomposteerd. Dit heeft tot gevolg dat dit soort plastic voorlopig nog in de verbrandingsoven belandt. Het grote voordeel van afbreekbaar plastic zit in het feit dat er minder fossiele grondstoffen nodig zijn. Echter we moeten niet vergeten dat ook voor de productie van de grondstoffen voor dit soort plastic gebruik wordt gemaakt van meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen, landbouwgrond en fossiele brandstoffen.

In veel sectoren wordt al veel werk gemaakt met het verminderen van het gebruik van plastic en de bijbehorende milieu-impact. Zo wordt er hard gewerkt aan het verminderen van het gebruik van verpakkingsmaterialen in z’n totaliteit. Als het product toch verpakt moet worden, dan met zo min mogelijk verpakkingsmateriaal. Dit kan bereikt worden door dunner materiaal te gebruiken of delen van de verpakking te vervangen door een ander materiaal, zoals een kartonnen schaal i.p.v. plastic en geen deksel op de schaal maar een dunne folie. Ook het gebruik van een zo hoog mogelijk aandeel van recyclebare verpakkingsmaterialen draagt bij aan een lagere milieu-impact. Zo wordt er hard gewerkt aan het gebruik van ‘monomaterialen’. Verpakkingen van deze materialen zijn eenvoudiger te scheiden en vervolgens te recyclen.

Het gebruik van rPET is hierin ook een goede ontwikkeling. Dit plastic is vervaardig uit gerecycled PET en is vervolgens ook weer 100% recyclebaar. Hierdoor zijn er minder fossiele grondstoffen nodig en kan de CO2 uitstoot met 70 tot 80 % worden gereduceerd.

De ontwikkelingen bij het verpakken van groenten en fruit zijn in volle gang in de richting van een lagere milieu-impact. Zonder verpakking kunnen we echter nog niet. De verpakkingsproblematiek kunnen we daarom ook niet zwart-wit zien. Voor ieder product, logistieke keten en verkoopkanaal moet een individuele afweging worden gemaakt op basis van milieu, voedselveiligheid, handling en kosten.

Dit artikel is geschreven door Theo Lagendijk van Logis Dienstverlening. Logis Dienstverlening richt zich vooral op het optimaliseren en verduurzamen van processen in de agribusiness. Wilt u ook uw processen eens nader tegen het licht houden of heeft u vragen over dit onderwerp? Neem dan contact met mij op. We gaan dan de mogelijkheden bekijken om ook in uw organisatie de processen op een hoger en duurzamer niveau te krijgen.

Contact opnemen kan via het emailadres info@logis-dienstverlening.nl. Maar bellen naar 06-27431107 kan natuurlijk ook. Kijk ook voor meer informatie verder op deze website.

Vond u dit artikel interessant of kunnen uw relaties en connecties er ook hun voordeel mee doen? Deel dan dit artikel in uw netwerk!

Terug naar de vorige pagina >